Ο ΣυΡιζΑ και η συνθήκη της Λισαβόνας

Με σχόλιό του στο χτεσινό κείμενο, ανώνυμος αναγνώστης εντόπισε μια ανακρίβεια. Εν τη ρύμη του λόγου έγραψα ότι ο ΣυΡιζΑ "έχει προσυπογράψει και την συνθήκη τού Μάαστριχτ και την συμφωνία τής Λισαβόνας, πάνω στις οποίες στηρίζεται το δημοσιονομικό σύμφωνο". Βέβαια την συνθήκη τού Μάαστριχτ την υπέγραψε ο Συνασπισμός αλλά δεν είναι εκεί η ανακρίβεια, μιας κι ο ΣυΡιζΑ αποτελεί μετεξέλιξη του Συνασπισμού και εκείνον έχει ως κεντρική κολώνα. Όμως, όσον αφορά την συνθήκη τής Λισαβόνας, ο ΣυΡιζΑ την καταψήφισε όταν ήρθε στην βουλή. Ο τότε πρόεδρός του Αλέκος Αλαβάνος ήταν σαφής:

"Αυτή η λεγόμενη Μεταρρυθμισμένη Συνθήκη, είναι στην πραγματικότητα μια περίληψη του Ευρωσυντάγματος, το οποίο, όπως ξέρουμε, είχε απορριφθεί σε δύο δημοψηφίσματα στη Γαλλία και στην Ολλανδία. Προβλέπει δηλαδή ρυθμίσεις οι οποίες δημιουργούν μια Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία αποδομεί το κοινωνικό κράτος, παρέχει ασυδοσία στις μεγάλες επιχειρήσεις, βρίσκεται σε πρόσδεση από τις ΗΠΑ και δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις στα μεγάλα οικολογικά ζητήματα τα οποία υπάρχουν στην Ευρώπη. Γι αυτούς τους λόγους τασσόμαστε κατά της Μεταρρυθμισμένης Συνθήκης."

Το πρόβλημα (αλλά και η γενεσιουργός αιτία της χτεσινής ανακρίβειάς μου) είναι ότι ο ΣυΡιζΑ μπορεί να αποδοκίμασε διά του πρόέδρου του και να καταψήφισε την συνθήκη τής Λισαβόνας, όμως υπάρχουν μερικά στοιχεία που μας καθιστούν επιφυλακτικούς ως προς το κατά πόσο το σημερινό κυβερνητικό κόμμα εννοεί την εν λόγω αποδοκιμασία. Για παράδειγμα:

Στις 11/7/2007, το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εκδίδει το ψήφισμα P6_TA(2007)0328, το οποίο καταψηφίζεται μεν από την Ομάδα της Αριστεράς (GUE) αλλά 10 από τα μέλη αυτής της ομάδας το υπερψηφίζουν. Ανάμεσα στους 10 είναι και ο Δημήτρης Παπαδημούλης. Στο εδάφιο 8, το εν λόγω ψήφισμα αναφέρει (οι υπογραμμίσεις δικές μου):

"(Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο) χαιρετίζει παρά ταύτα το γεγονός ότι η εντολή (σ.σ.: εννοεί την εντολή τής Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου 2007 προς τη Διακυβερνητική Διάσκεψη η οποία επεξεργάστηκε την Συνθήκη τής Λισαβόνας) διασφαλίζει πολλά από τα ουσιαστικά στοιχεία της Συνταγματικής Συνθήκης, κυρίως την ενιαία νομική προσωπικότητα της Ένωσης και την κατάργηση της δομής των πυλώνων, την επέκταση της ειδικής πλειοψηφίας στο Συμβούλιο και τη συναπόφαση από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, τα στοιχεία της συμμετοχικής δημοκρατίας, το νομικά δεσμευτικό καθεστώς του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, την ενίσχυση της συνοχής της εξωτερικής δράσης της Ένωσης και την ισορροπία των θεσμικών οργάνων εν συνόλω."

Τί προσυπογράφει, λοιπόν, το διακεκριμμένο μέλος τού ΣυΡιζΑ, σήμερα ευρωβουλευτής του και τότε ευρωβουλευτής τού Συνασπισμού;

1. "Ενιαία νομική προσωπικότητα". Αν ο ΣυΡιζΑ πιστεύει όντως ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετεί νεοφιλελεύθερες πρακτικές ("αποδομεί το κοινωνικό κράτος, παρέχει ασυδοσία στις μεγάλες επιχειρήσεις κλπ", σύμφωνα με την παραπάνω δήλωση Αλαβάνου), γιατί χαιρετίζει μια συνθήκη που αποσκοπεί στο να γίνουν ισχυρότερες αυτές οι πρακτικές;
2. "Κατάργηση της δομής των πυλώνων - επέκταση ειδικής πλειοψηφίας - συναπόφαση". Κατ' αρχάς, να θυμηθούμε ότι οι "τρεις πυλώνες" του Μάαστριχτ είναι: η ΟΝΕ και η εσωτερική ενιαία αγορά, η κοινή εξωτερική πολιτική και η αστυνομική-δικαστική συνεργασία. Μέχρι την Λισαβόνα, ο δεύτερος και ο τρίτος πυλώνας ανήκαν στην λεγόμενη "διακυβερνητική συνεργασία", πράγμα που σημαίνει ότι οι αποφάσεις παίρνονταν με ομοφωνία. Αυτή η ομοφωνία δυσκόλευε την λήψη μέτρων καταστολής, την απόφαση για πολεμικές εμπλοκές, την θέσπιση πανευρωπαϊκών τρομονόμων κλπ. Με την συνθήκη τής Λισαβόνας όλα αυτά γίνονται ευκολώτερα αφού οι αποφάσεις λαμβάνονται πλέον με πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία.
3. "Νομικά δεσμευτικό καθεστώς του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων". Μιλάμε για τον Χάρτη που εγκρίθηκε στην Νίκαια το 2000 και, ουσιαστικά, υπονομεύει μια σειρά δικαιωμάτων που προστατεύονται από τα εθνικά συντάγματα. Π.χ., το δικαίωμα στην δωρεάν εκπαίδευση γίνεται "ευχέρεια δωρεάν παρακολούθησης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης" (άρθρο 14), νομιμοποιείται η ανταπεργία (λοκ άουτ) των εργοδοτών (άρθρο 28) κλπ. Με την συνθήκη τής Λισαβόνας, ο Χάρτης αυτός αποκτά νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα.
4. "Ενίσχυση της συνοχής της εξωτερικής δράσης". Με δεδομένο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει το δόγμα τού προληπτικού πολέμου και την στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ, είναι σαφές που οδηγεί αυτή η "συνοχή". Άλλωστε, τα πρόσφατα παραδείγματα (Λιβύη, Ουκρανία, Τσαντ κλπ) είναι άφθονα. Και μη ξεχνάμε ότι η κατάργηση των τριών πυλώνων επιτρέπει την λήψη απόφασης για επέμβαση στο εξωτερικό με πλειοψηφία κι όχι με ομοφωνία.

Αφού, λοιπόν, ο Παπαδημούλης προσυπογράφει το παραπάνω ψήφισμα και με δεδομένο ότι ποτέ ο Συνασπισμός/ΣυΡιζΑ δεν έκανε κάποια επίσημη αντίθετη ή καταδικαστική δήλωση, είναι πολύ λογικό το ότι στις 31/3/2008 βγήκε στην "Πρωινή Γραμμή" της ΝΕΤ ο Δημήτρης Χατζησωκράτης και δήλωσε ότι ο ΣυΡιζΑ είναι υπέρ της δημιουργίας ευρωστρατού. Η δήλωση αυτή προκάλεσε σάλο και το γραφείο τύπου τού ΣυΡιζΑ εξέδωσε αμέσως ανακοίνωση με την οποία την καταδίκαζε αλλά δεν είναι εύκολο να πιστέψουμε ότι ο Χατζησωκράτης έβγαλε από την κοιλιά του όσα είπε.

Δεν είναι, όμως, μόνο το παραπάνω ψήφισμα. Είναι και το ψήφισμα P6_TA(2005)0227, της 8/6/2005, το οποίο ασχολείται με τα γνωστά παραμυθάκια περί τρομοκρατίας, θεωρεί "λυπηρό ότι δεν υπάρχει ακόμη πραγματική ευρωπαϊκή στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας", επιθυμεί την αναβάθμιση της Γιουροπόλ (ευρωπαϊκή αστυνομία), προκρίνει την ευρωτρομολίστα και το φακέλλωμα των "ανεπιθύμητων αλλοδαπών"(!) αλλά και όλων των πολιτών διά της "αποτελεσματικής χρήσης της βιομετρίας" κλπ. Πρόκειται για ένα ψήφισμα κομμένο και ραμμένο στις επιταγές τής συνθήκης τής Λισαβόνας, το οποίο συνυπέγραψαν οι ευρωβουλευτές ΝΔ, ΠαΣοΚ και Συνασπισμού.


Θα μπορούσα να αναφέρω κι άλλα παραδείγματα διάστασης λόγων και έργων αλλά ας τελειώνουμε. Όντως, οφείλω να παραδεχτώ το χτεσινό μου λάθος και να πω κατηγορηματικά ότι ο ΣυΡιζΑ δεν προσυπέγραψε την συνθήκη τής Λισαβόνας. Δυστυχώς, δεν μπορώ να είμαι το ίδιο κατηγορηματικός και ως προς το αν την απορρίπτει ασυζητητί. Όλα όσα προανέφερα αλλά και οι επανειλημμένες δηλώσεις τόσο του πρόέδρου του όσο και των στελεχών του περί σεβασμού στις ευρωπαϊκές συνθήκες δεν μου το επιτρέπουν.