Στις 4 Ιουλίου 1776, οι -ελεύθεροι πλέον από τους άγγλους- πρώην άποικοι, συνήλθαν στην Φιλαδέλφεια και ψήφισαν την περίφημη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας. Τελικά, με την Συνθήκη των Παρισίων του 1783, η Αγγλία υποχρεώθηκε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των δεκατριών πρώην αποικιών της και την οντότητά τους ως νέο κράτος με το όνομα Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1787, πάλι στην Φιλαδέλφεια, το νεοσύστατο κράτος θα αποκτούσε το πρώτο του σύνταγμα, το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα (με μερικές τροποποιήσεις).
Με τα σημερινά δεδομένα, κανείς δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι το πολίτευμα που θεμελίωνε εκείνο το σύνταγμα της Φιλαδέλφειας, ήταν δημοκρατικό. Με δεδομένο ότι το κράτος αποτελούσε ομοσπονδία πολιτειών, κάθε πολιτεία αποφάσιζε για λογαριασμό της σε ποιους θα εκχωρούσε δικαίωμα ψήφου. Οι βόρειες πολιτείες εκχώρησαν πολύ σύντομα αυτό το δικαίωμα σε όλους τους λευκούς, ανεξαρτήτως εισοδήματος ή περιουσίας. Αντίθετα, οι νότιες πολιτείες χρειάστηκαν αρκετό χρόνο για να απαλείψουν τους εισοδηματικούς ή περιουσιακούς περιορισμούς τού εκλογικού δικαιώματος. Πάντως, καμμιά πολιτεία δεν αναγνώριζε δικαίωμα εκλέγειν ή εκλέγεσθαι στις γυναίκες και στους δούλους. Μη ξεχνάμε ότι, σύμφωνα με το σύνταγμα εκείνο, η δουλεία ήταν νόμιμη.
Ένα από τα όργανα που διοικούν τις ΗΠΑ είναι και η Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου συμμετέχουν εκλεγμένοι αντιπρόσωποι όλων των πολιτειών. Η κατανομή των εδρών ανά πολιτεία γίνεται με βάση πληθυσμιακά κριτήρια. Επειδή, λοιπόν, οι βόρειες πολιτείες είχαν πολύ λιγώτερους δούλους από τις νότιες, πρότειναν να μη λογαριάζονται στον πληθυσμό οι δούλοι, προκειμένου να "ρίξουν" τους νότιους στην κατανομή. Φυσικά οι νότιοι αντέδρασαν, επιμένοντας να μετριούνται κανονικά και οι δούλοι. Ακολούθησε ένα σκληρό και ελεεινό παζάρι, το οποίο κατέληξε σε έναν αισχρό συμβιβασμό: κάθε δούλος θα υπολογιζόταν ως...3/5 του ανθρώπου!
Με σκοπό την άμβλυνση των αντιθέσεων βορείων και νοτίων, ακολούθησαν και άλλες διευθετήσεις, όπως π.χ. ο Συμβιβασμός τού Μισσούρι (1826), ο οποίος όριζε πώς απαγορευόταν η δουλεία βορείως του γεωγραφικού πλάτους 36°30′, εξαιρουμένου του Μισσούρι. Αργότερα, με την Πράξη Κάνσας-Νεμπράσκας (1854), εξαιρέθηκαν από την απαγόρευση και αυτές οι δυο πολιτείες. Παράλληλα, ο Συμβιβασμός του Μισσούρι όριζε πως στην Ένωση θα εντάσσονταν όσες πολιτείες το επιθυμούσαν αλλά κατά ζεύγη: μία πολιτεία όπου δεν επιτρέπονταν οι φυλετικές διακρίσεις και μία όπου επιτρέπονταν. Σκοπός της συγκεκριμένης διάταξης ήταν να υπάρχει μόνιμη ισορροπία στην γερουσία. Παρόμοιοι συμβιβασμοί βοηθούσαν στην διατήρηση μιας ελάχιστης συνεργασίας μεταξύ των πολιτειών, ώσπου ήρθε ο μεγάλος εμφύλιος πόλεμος (1861-1865), ο οποίος έλυσε τις διαφορές υπέρ των βορείων. Παράλληλα, όμως, οι ίδιοι συμβιβασμοί συντελούσαν στην διατήρηση των κάθε λογής ρατσιστικών διαχωρισμών.
Στο σημείο αυτό, ας κάνουμε μια σύντομη αναφορά στην πιο διάσημη ρατσιστική οργάνωση του κόσμου, την Κου Κλουξ Κλαν (Ku Klux Klan). Κατά πάσα πιθανότητα, το Ku Klux προέρχεται από παραφθορά τής ελληνικής λέξης Κύκλος, ενώ το Klan είναι σαφής παραφθορά τής λέξης clan (= γενιά). Μ' αυτό το ενιαίο όνομα έγιναν γνωστές τρεις διαφορετικές ρατσιστικές οργανώσεις. Η πρώτη ιδρύθηκε το 1865 στο Πουλάσκι του Τεννεσσή από έξι απόμαχους του ομοσπονδιακού στρατού και διαλύθηκε περί τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, αφήνοντας ως κληρονομιά τις γνωστές άσπρες ρόμπες και τις κωνικές κουκούλες. Η δεύτερη ιδρύθηκε το 1915 στην Ατλάντα της Γεωργίας και μέσα σε δέκα χρόνια βρέθηκε να αριθμεί σχεδόν έξι εκατομμύρια μέλη αλλά διαλύθηκε λίγο πριν τελειώσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Λίγο μετά την διάλυσή της, το 1946, κάποια αμετανόητα μέλη της ίδρυσαν την τρίτη Κλαν, η οποία δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα αλλά ποτέ δεν κατάφερε να μαζέψει πάνω από 8.000 μέλη. Από το 1995, η οργάνωση εγκαινίασε επίσημη συνεργασία με το Αμερικανικό Ναζιστικό Κόμμα (ΑΝΡ).
Η πρώτη Κλαν στρεφόταν αποκλειστικά εναντίον των μαύρων. Η δεύτερη επέκτεινε την δράση της εναντίον όλων των εγχρώμων αλλά και εναντίον όλων των μη προτεσταντών. Η σημερινή τρίτη Κλαν αντιμετωπίζει ως εχθρούς όλους όσους θεωρεί ως μη γνήσιους αμερικανούς (έγχρωμους, οπαδούς άλλων θρησκειών εκτός του προτεσταντισμού αλλά και άθεους, κομμουνιστές, μετανάστες κάθε φυλής και προελεύσεως κλπ). Από τις τάξεις τής οργάνωσης έχουν περάσει πάμπολλα διάσημα ονόματα, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν εκείνα των πρώην προέδρων των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον, Χάρρυ Τρούμαν, Ουίλλιαμ ΜακΚίνλεϋ, Κάλβιν Κούλιτζ και Ουόρρεν Χάρντινγκ. Αυτό και μόνο το στοιχείο αρκεί για να μας δώσει μια ιδέα σχετικά με το πόσο βαθειές είναι οι ρίζες τού ρατσισμού στις "δημοκρατικές" ΗΠΑ, κάτι που επεσήμανε και ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα σε πρόσφατη τηλεοπτική συνεντευξή του:
"Οι ΗΠΑ έχουν προχωρήσει πολύ και αυτό καλλιεργεί ελπίδες για μεγαλύτερη πρόοδο. Δεν μπορούμε να εξισώσουμε όσα συμβαίνουν σήμερα με ότι γινόταν πριν από 50 χρόνια κι αν μιλήσετε στους γονείς και τους παππούδες σας, θα σας πουν ότι τα πράγματα είναι καλύτερα, ίσως όχι καλά σε κάποια μέρη αλλά καλύτερα. Ωστόσο, ο ρατσισμός έχει βαθειές ρίζες στην κοινωνία μας, βαθειές ρίζες στην ιστορία μας. (...) Αντιμετωπίζοντας κάτι που είναι τόσο βαθιά ριζωμένο όπως ο ρατσισμός ή η προκατάληψη, πρέπει να είναι κανείς σε εγρήγορση αλλά πρέπει και να αναγνωρίζει ότι θα χρειαστεί χρόνος για να το αλλάξει."
Χτες είδαμε τις αποφάσεις που πήρε το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ το 1944 και το 1956 κατά των φυλετικών διακρίσεων. Σημαντική ήταν και η απόφαση του 1954, σύμφωνα με την οποία εθεωρείτο αντισυνταγματική οποιαδήποτε διάταξη επέβαλε φυλετικό διαχωρισμό σε σχολεία, εκκλησίες και σε κάθε δημόσιο χώρο γενικά. Και, φυσικά, αναμφισβήτητης σπουδαιότητας ήταν και η απόφαση του 1962, η οποία έβαλε οριστικά ταφόπλακα στον επαίσχυντο συμβιβασμό των τριών πέμπτων, που είδαμε παραπάνω, καταργώντας την ανισοκατανομή στην αντιπροσώπευση και καθιερώνοντας την λογική αρχή "ένα άτομο, μία ψήφος".
Το 1957, ήταν η σειρά της γερουσίας να πάρει την σκυτάλη, ψηφίζοντας τον Πρώτο Νόμο περί Πολιτικών Δικαιωμάτων. Σ' εκείνη την μνημειώδη συνεδρίαση έλαμψε το άστρο τού φιλορατσιστή Στρομ Θέρμοντ, στον οποίο αναφερθήκαμε χτες και, επειδή η ιστορία στο σημείο αυτό δεν είναι μόνο σημαντική αλλά βγάζει και αρκετό γέλιο, θα αναφερθούμε και στο επόμενο σημείωμά μας.
Με τα σημερινά δεδομένα, κανείς δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι το πολίτευμα που θεμελίωνε εκείνο το σύνταγμα της Φιλαδέλφειας, ήταν δημοκρατικό. Με δεδομένο ότι το κράτος αποτελούσε ομοσπονδία πολιτειών, κάθε πολιτεία αποφάσιζε για λογαριασμό της σε ποιους θα εκχωρούσε δικαίωμα ψήφου. Οι βόρειες πολιτείες εκχώρησαν πολύ σύντομα αυτό το δικαίωμα σε όλους τους λευκούς, ανεξαρτήτως εισοδήματος ή περιουσίας. Αντίθετα, οι νότιες πολιτείες χρειάστηκαν αρκετό χρόνο για να απαλείψουν τους εισοδηματικούς ή περιουσιακούς περιορισμούς τού εκλογικού δικαιώματος. Πάντως, καμμιά πολιτεία δεν αναγνώριζε δικαίωμα εκλέγειν ή εκλέγεσθαι στις γυναίκες και στους δούλους. Μη ξεχνάμε ότι, σύμφωνα με το σύνταγμα εκείνο, η δουλεία ήταν νόμιμη.
Ένα από τα όργανα που διοικούν τις ΗΠΑ είναι και η Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου συμμετέχουν εκλεγμένοι αντιπρόσωποι όλων των πολιτειών. Η κατανομή των εδρών ανά πολιτεία γίνεται με βάση πληθυσμιακά κριτήρια. Επειδή, λοιπόν, οι βόρειες πολιτείες είχαν πολύ λιγώτερους δούλους από τις νότιες, πρότειναν να μη λογαριάζονται στον πληθυσμό οι δούλοι, προκειμένου να "ρίξουν" τους νότιους στην κατανομή. Φυσικά οι νότιοι αντέδρασαν, επιμένοντας να μετριούνται κανονικά και οι δούλοι. Ακολούθησε ένα σκληρό και ελεεινό παζάρι, το οποίο κατέληξε σε έναν αισχρό συμβιβασμό: κάθε δούλος θα υπολογιζόταν ως...3/5 του ανθρώπου!
Με σκοπό την άμβλυνση των αντιθέσεων βορείων και νοτίων, ακολούθησαν και άλλες διευθετήσεις, όπως π.χ. ο Συμβιβασμός τού Μισσούρι (1826), ο οποίος όριζε πώς απαγορευόταν η δουλεία βορείως του γεωγραφικού πλάτους 36°30′, εξαιρουμένου του Μισσούρι. Αργότερα, με την Πράξη Κάνσας-Νεμπράσκας (1854), εξαιρέθηκαν από την απαγόρευση και αυτές οι δυο πολιτείες. Παράλληλα, ο Συμβιβασμός του Μισσούρι όριζε πως στην Ένωση θα εντάσσονταν όσες πολιτείες το επιθυμούσαν αλλά κατά ζεύγη: μία πολιτεία όπου δεν επιτρέπονταν οι φυλετικές διακρίσεις και μία όπου επιτρέπονταν. Σκοπός της συγκεκριμένης διάταξης ήταν να υπάρχει μόνιμη ισορροπία στην γερουσία. Παρόμοιοι συμβιβασμοί βοηθούσαν στην διατήρηση μιας ελάχιστης συνεργασίας μεταξύ των πολιτειών, ώσπου ήρθε ο μεγάλος εμφύλιος πόλεμος (1861-1865), ο οποίος έλυσε τις διαφορές υπέρ των βορείων. Παράλληλα, όμως, οι ίδιοι συμβιβασμοί συντελούσαν στην διατήρηση των κάθε λογής ρατσιστικών διαχωρισμών.
Στο σημείο αυτό, ας κάνουμε μια σύντομη αναφορά στην πιο διάσημη ρατσιστική οργάνωση του κόσμου, την Κου Κλουξ Κλαν (Ku Klux Klan). Κατά πάσα πιθανότητα, το Ku Klux προέρχεται από παραφθορά τής ελληνικής λέξης Κύκλος, ενώ το Klan είναι σαφής παραφθορά τής λέξης clan (= γενιά). Μ' αυτό το ενιαίο όνομα έγιναν γνωστές τρεις διαφορετικές ρατσιστικές οργανώσεις. Η πρώτη ιδρύθηκε το 1865 στο Πουλάσκι του Τεννεσσή από έξι απόμαχους του ομοσπονδιακού στρατού και διαλύθηκε περί τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, αφήνοντας ως κληρονομιά τις γνωστές άσπρες ρόμπες και τις κωνικές κουκούλες. Η δεύτερη ιδρύθηκε το 1915 στην Ατλάντα της Γεωργίας και μέσα σε δέκα χρόνια βρέθηκε να αριθμεί σχεδόν έξι εκατομμύρια μέλη αλλά διαλύθηκε λίγο πριν τελειώσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Λίγο μετά την διάλυσή της, το 1946, κάποια αμετανόητα μέλη της ίδρυσαν την τρίτη Κλαν, η οποία δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα αλλά ποτέ δεν κατάφερε να μαζέψει πάνω από 8.000 μέλη. Από το 1995, η οργάνωση εγκαινίασε επίσημη συνεργασία με το Αμερικανικό Ναζιστικό Κόμμα (ΑΝΡ).
Η πρώτη Κλαν στρεφόταν αποκλειστικά εναντίον των μαύρων. Η δεύτερη επέκτεινε την δράση της εναντίον όλων των εγχρώμων αλλά και εναντίον όλων των μη προτεσταντών. Η σημερινή τρίτη Κλαν αντιμετωπίζει ως εχθρούς όλους όσους θεωρεί ως μη γνήσιους αμερικανούς (έγχρωμους, οπαδούς άλλων θρησκειών εκτός του προτεσταντισμού αλλά και άθεους, κομμουνιστές, μετανάστες κάθε φυλής και προελεύσεως κλπ). Από τις τάξεις τής οργάνωσης έχουν περάσει πάμπολλα διάσημα ονόματα, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν εκείνα των πρώην προέδρων των ΗΠΑ Γούντροου Ουίλσον, Χάρρυ Τρούμαν, Ουίλλιαμ ΜακΚίνλεϋ, Κάλβιν Κούλιτζ και Ουόρρεν Χάρντινγκ. Αυτό και μόνο το στοιχείο αρκεί για να μας δώσει μια ιδέα σχετικά με το πόσο βαθειές είναι οι ρίζες τού ρατσισμού στις "δημοκρατικές" ΗΠΑ, κάτι που επεσήμανε και ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα σε πρόσφατη τηλεοπτική συνεντευξή του:
"Οι ΗΠΑ έχουν προχωρήσει πολύ και αυτό καλλιεργεί ελπίδες για μεγαλύτερη πρόοδο. Δεν μπορούμε να εξισώσουμε όσα συμβαίνουν σήμερα με ότι γινόταν πριν από 50 χρόνια κι αν μιλήσετε στους γονείς και τους παππούδες σας, θα σας πουν ότι τα πράγματα είναι καλύτερα, ίσως όχι καλά σε κάποια μέρη αλλά καλύτερα. Ωστόσο, ο ρατσισμός έχει βαθειές ρίζες στην κοινωνία μας, βαθειές ρίζες στην ιστορία μας. (...) Αντιμετωπίζοντας κάτι που είναι τόσο βαθιά ριζωμένο όπως ο ρατσισμός ή η προκατάληψη, πρέπει να είναι κανείς σε εγρήγορση αλλά πρέπει και να αναγνωρίζει ότι θα χρειαστεί χρόνος για να το αλλάξει."
Χτες είδαμε τις αποφάσεις που πήρε το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ το 1944 και το 1956 κατά των φυλετικών διακρίσεων. Σημαντική ήταν και η απόφαση του 1954, σύμφωνα με την οποία εθεωρείτο αντισυνταγματική οποιαδήποτε διάταξη επέβαλε φυλετικό διαχωρισμό σε σχολεία, εκκλησίες και σε κάθε δημόσιο χώρο γενικά. Και, φυσικά, αναμφισβήτητης σπουδαιότητας ήταν και η απόφαση του 1962, η οποία έβαλε οριστικά ταφόπλακα στον επαίσχυντο συμβιβασμό των τριών πέμπτων, που είδαμε παραπάνω, καταργώντας την ανισοκατανομή στην αντιπροσώπευση και καθιερώνοντας την λογική αρχή "ένα άτομο, μία ψήφος".
Το 1957, ήταν η σειρά της γερουσίας να πάρει την σκυτάλη, ψηφίζοντας τον Πρώτο Νόμο περί Πολιτικών Δικαιωμάτων. Σ' εκείνη την μνημειώδη συνεδρίαση έλαμψε το άστρο τού φιλορατσιστή Στρομ Θέρμοντ, στον οποίο αναφερθήκαμε χτες και, επειδή η ιστορία στο σημείο αυτό δεν είναι μόνο σημαντική αλλά βγάζει και αρκετό γέλιο, θα αναφερθούμε και στο επόμενο σημείωμά μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου