"Αστραπές"

Για όποιον θέλει να μάθει λεπτομέρειες περί της τεράστιας προσωπικότητας που λεγόταν Νίκολα Τέσλα, υπάρχουν πολλά και αξιόλογα διαθέσιμα βιβλία. Ενδεικτικά, αναφέρω το "Νίκολα Τέσλα, ο προφήτης του 21ου αιώνα" (του Γιώργου Στάμκου, από τις εκδόσεις Αρχέτυπο) και το "Οι εφευρέσεις μου - Η παράξενη αυτοβιογραφία του Νίκολα Τέσλα" (σε επιμέλεια Γιώργου Στάμκου, από τις εκδόσεις Άγνωστο).

Σε όλους τους άλλους, οι οποίοι κάπου έχουν ακούσει το όνομα του Τέσλα και θα ήθελαν απλώς να πάρουν μια γενική ιδέα για το τι πράμα ήταν αυτός ο παράξενος σέρβος (γενημμένος στην Κροατία), έχω να συστήσω ολόθερμα την μυθιστορηματική βιογραφία που έγραψε γι' αυτόν ο γάλλος συγγραφέας Ζαν Εκνόζ με τίτλο "Αστραπές".

Πρόκειται για μια ανάλαφρα γραμμένη βιογραφία (πράγμα κάθε άλλο παρά συνηθισμένο), η οποία είναι τόσο πολύ μυθιστορηματική ώστε δεν συναντάμε πουθενά το όνομα του βιογραφούμενου! Πράγματι, ο Εκνόζ αποφεύγει κάθε αναφορά στο όνομα του Νίκολα Τέσλα και βαφτίζει τον πρωταγωνιστή του Γκρέγκορ. Προφανώς, αυτή η επιλογή επιτρέπει στον συγγραφέα μεγαλύτερη ευχέρεια χειρισμών. Όμως, όλα τα άλλα πρόσωπα της ιστορίας είναι πραγματικά: ο Έντισον, ο Γουέστινχαουζ, ο Μόργκαν, ο Μαρκόνι... Όλοι όσοι φρόντισαν να πλουτίσουν από τις εκπληκτικές ιδέες τού Τέσλα, αφήνοντας τον μεγάλο εφευρέτη και οραματιστή να πεθάνει στην ψάθα (σχεδόν κυριολεκτικά), είναι εδώ.

Παρά το ανάλαφρο στυλ, οι "Αστραπές" ξεχειλίζουν από το πνεύμα και τις ιδέες τού Τέσλα. Και δεν είναι μόνο οι ιδέες και οι εφευρέσεις που ξέρουμε, όπως π.χ. το εναλλασσόμενο ρεύμα (που το εκμεταλλεύτηκε ο Γουέστινχαουζ) ή ο τηλέγραφος (που έκλεψε ο Μαρκόνι). Είναι, κυρίως, αυτά που δεν ξέρουμε και που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Όπως, για παράδειγμα, τα αστρικά ραδιοκύματα που συνέλαβε ο Τέσλα και που χρειάστηκε να περάσουν τρεις δεκαετίες για να αποδειχτεί η ύπαρξή τους. Ή, όπως η ιδέα του για δωρεάν ασύρματη ενέργεια, η οποία τροφοδοτεί συνομωσιολογικές αναλύσεις ακόμη και σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα.

Ο Εκνόζ έχει τον τρόπο να μας αιχμαλωτίσει, μη επιτρέποντάς μας να αφήσουμε το βιβλίο πριν το τελειώσουμε. Κάτι που συμβαίνει εύκολα, μιας κι οι κάπου 140 σελίδες καθαρού κειμένου διαβάζονται με μεγάλη ταχύτητα και με ανάλογη ευχαρίστηση. Στην απόλαυση βοηθάει η ρέουσα μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις στην τιμή των 14 ευρώ (μείον 10% στα καλά βιβλιοπωλεία). Αν και θα μπορούσε να είναι λίγο φτηνότερο, μη διστάσετε.


Υστερόγραφο
Γέλασα -και οργίστηκα- με την αδυναμία τού εκδότη να καταλήξει πώς προφέρεται στα ελληνικά το όνομα του συγγραφέα. Στο εξώφυλλο του -παλιότερου- βιβλίου "Οι ψηλές ξανθιές" διαβάζουμε "ΖΑΝ ΕΣΕΝΟΖ". Στις "Αστραπές" προτιμήθηκε η γαλλική γραφή "Jean Echenoz" αλλά στο οπισθόφυλλο γίνεται λόγος για "Ζαν Εσνόζ". Κι όμως, δεν ηταν δύσκολο να αναζητηθεί στο διαδίκτυο μια βιντεοσκοπημένη συνέντευξη του συγγραφέα, για να ακούσουμε πεντακάθαρα να αποκαλείται "Ζαν Εκνόζ"... Λίγο περισσότερος σεβασμός στον αναγνώστη δεν θα έβλαπτε.