Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

27 Μαρτίου 2011

"Στο λαβύρινθο της Ανατολής"

Είναι αλήθεια ότι το σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα δεν έχει πολλά κοινά σημεία με όσα είχαμε μάθει από τον Ντάσιελ Χάμετ, τον Ζωρζ Σιμενόν ή την Άγκαθα Κρίστι. Οι πρωταγωνιστές των σύγχρονων αστυνομικών μυθιστορημάτων μοιάζουν από ελάχιστα έως καθόλου με τον επιθεωρητή Μαιγκρέ ή τον Ηρακλή Πουαρώ. Σήμερα το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι περισσότερο κοινωνικό και λιγότερο αστυνομικό. Κι απ' αυτή την άποψη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ακόμη και για τους αναγνώστες οι οποίοι δεν είναι λάτρεις της αστυνομικής λογοτεχνίας.

Κλασσικό δείγμα του είδους αποτελεί και το βιβλίο στο οποίο αναφερόμαστε σε τούτο το σημείωμα. Πρόκειται για το δημιούργημα του Ζεράρ Ομπερλέ "Στο λαβύρινθο της Ανατολής", το οποίο πρωτοκυκλοφόρησε το 2000. Στο προηγούμενο μυθιστόρημά του ("Ο κόκκινος Νείλος"), ο Ομπερλέ μάς είχε ταξιδέψει στην Αίγυπτο, από τα ραχατλίδικα ξενοδοχεία του Ασσουάν μέχρι την εξωτική όαση της Σίβας. Με τούτο, ο αυθεντικός τίτλος του οποίου είναι "Pera Palas" (πρόκειται για ιστορικό ξενοδοχείο στην συνοικία Πέραν της Πόλης), μας ξεναγεί στην Κωνσταντινούπολη.

Φυσικά, η ξενάγηση που μας επιφυλάσσει στην Πόλη ο Ομπερλέ, έχει ελάχιστη σχέση με τις ξεναγήσεις των τουριστικών γραφείων. Μπορεί να έχουμε ως έδρα ένα ξενοδοχείο που θυμίζει 19ο αιώνα, το Πέρα Παλάς, αλλά κανένας ξεναγός δεν θα μας έπαιρνε μαζί του σε μια φυλακή ή σε ένα χαμάμ όπου οι περιπτύξεις γυμνών ανδρών είναι ζητούμενο κι όχι εξαίρεση.

Η ατμόσφαιρα του βιβλίου είναι υποβλητική και τίποτε δεν φαντάζει φτιαχτό ή δήθεν. Όλα δείχνουν φυσιολογικά, όπως η ειρήνη πριν από τον πόλεμο. Σ' αυτό το -οικείο στους έλληνες- περιβάλλον, ο βουλιμικός πρωταγωνιστής της ιστορίας, ο Σασινιέ, έρχεται από την Γαλλία για να παραλάβει ένα σπάνιο βιβλίο από έναν αρωματοποιό φίλο του, τον Κερασόφ. Ο φόνος του Κερασόφ αποκαλύπτει ότι υπάρχει ειδικό ενδιαφέρον για το σπάνιο αυτό βιβλίο. Ο Σασινιέ προσπαθεί να ξεδιαλύνει την ιστορία, με συμμάχους μια ελληνίδα της Πόλης και έναν επιτήδειο Κούρδο.

Πέρα από το -απαραίτητο- αστυνομικό υπόβαθρο, το μυθιστόρημα διαθέτει δυο μοναδικά χαρακτηριστικά, τα οποία το κάνουν να ξεχωρίζει. Από την μια, αναδίδει έντονα το άρωμα της Ανατολής, ένα βαρύ άρωμα που σχεδόν υπνωτίζει τον αναγνώστη. Κι από την άλλη, στο πρόσωπο του Σασινιέ, αναδεικνύει την δυσκολία ενός Δυτικού (δηλαδή, ενός ανθρώπου φορτωμένου με ορθολογισμό και φορτισμένου από τα μορμολύκειά του) να καταλάβει και -πολύ περισσότερο- να προσαρμοστεί σ' έναν κόσμο με τέτοιο άρωμα.

Το θαυμάσιο αυτό αστυνομικό μυθιστόρημα διαβάζεται άνετα και γρήγορα, αφού δεν ξεπερνάει σε έκταση τις 160 αραιογραμμένες σελίδες. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Μίνωας" σε εξευτελιστική τιμή (το βρήκα να πωλείται στο διαδίκτυο αντί 2,72 ευρώ!!) και αποτελεί εξαιρετική επιλογή για ένα χαλαρό κυριακάτικο πρωινό.

Δεν υπάρχουν σχόλια: