Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

10 Νοεμβρίου 2015

Υπόθεση Μαξ Μέρτεν (6)

Επειδή στην πολιτική κανείς δεν ξέρει τι του ξημερώνει, πρέπει να κρατάει και μια πισινή. Γι' αυτό και η αντιπολίτευση δεν πήρε κατηγορηματική θέση σχετικά με την ουσία των κατηγοριών που εξαπέλυσε ο Μέρτεν και περιορίστηκε να καλέσει την κυβέρνηση να αποδείξει την αθωότητα των τριών μελών της, τα οποία είχε βάλει στο στόχαστρο ο ναζί εγκληματίας. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Σοφοκλή Βενιζέλου:

"Επί της ουσίας τής υποθέσεως, ουδέν σχόλιον. Όμως, οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν εντός της ημέρας να προσφύγουν εις την δικαιοσύνην διά να προστατεύσουν την τιμήν τού αξιώματος το οποίον φέρουν και να περιφρουρήσουν το κύρος τής Ελλάδος εις το εξωτερικόν."

Δελτίο της Χριστιανοδημοκρατικής-Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης
με αναφορά στις καταγγελίες Μέρτεν.
Στο ίδιο μήκος κύματος ήσαν και οι τοποθετήσεις των Ηλία Τσιριμώκου, Κομνηνού Πυρομάγλου και Ηλία Μπρεδήμα. Οι δυο τελευταίοι κατέθεσαν και σχετικές ερωτήσεις στην βουλή. Στην απάντησή του, ο Μακρής δηλώνει ότι προκαλεί "βδελυγμίαν η εξυφανθείσα εγκληματική συκοφαντία" και ότι θα προσφύγει στην ελληνική δικαιοσύνη.

Η τελευταία δήλωση του Μακρή προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Είναι σαφές ότι η προσφυγή στην ελληνική δικαιοσύνη δεν συνιστά παρά πυροτέχνημα, εφ' όσον ο Μέρτεν δεν θα παρουσιαζόταν ποτέ στο δικαστήριο. Έτσι, σύσσωμοι η αντιπολίτευση και ο φιλικός της τύπος καλούν τους Καραμανλή και Μακρή να προσφύγουν και στην γερμανική δικαιοσύνη. Κι εκεί, πάνω στον γενικό χαμό, η Ηχώ τού Αμβούργου ξαναχτυπάει με νεώτερο δημοσίευμά της, επιβεβαιώνοντας τα ήδη δημοσιευθέντα και προσθέτοντας νέες λεπτομέρειες:

"Ο συνταγματάρχης Θεμελής, επί παραδείγματι, ησχολείτο με το όχι αξιοζήλευτον έργον τής συγκεντρώσεως των ομήρων, οι οποίοι ώφειλον να εγγυηθούν με την ζωήν των την ασφάλειαν των επικινδύνων μεταφορών..." (σ.σ.: Για να αποθαρρύνουν τους αντάρτες από χτυπήματα κατά των εφοδιοπομπών τους, οι γερμανοί έβαζαν βαγόνια ή καμιόνια με ομήρους ανάμεσα σ' εκείνα με τα εφόδια).

Ο Θεμελής αντέδρασε ακριβώς όπως ο Μακρής: μίλησε για "βδελυρά συκοφαντικά βέλη" και δήλωσε ότι θα υποβάλει μήνυση στα ελληνικά δικαστήρια. Το Κόμμα των Φιλελευθέρων, η Δημοκρατική Ένωσις και η ΕΔΑ επιμένουν ότι οι προσφυγές θα έχουν νόημα μόνον εάν υποβληθούν και στην γερμανική δικαιοσύνη. Αντίθετος στάθηκε μόνον ο Γεώργιος Παπανδρέου, σύμφωνα με τον οποίο τα ελληνικά δικαστήρια αρκούσαν. Ο Καραμανλής παρέμεινε απαθής επί αρκετές ημέρες, ώσπου στις 8 Οκτωβρίου έλυσε την σιωπή του:

"Η πολιτική ζωή μας εγνώρισεν πολλάς αθλιότητας κατά το παρελθόν. Δεν γνωρίζω όμως καμμίαν περίπτωσιν δυναμένην να συγκριθή εις αθλιότητα με την παρούσαν. Είμαι βέβαιος ότι πολύ συντόμως θα εντρεπόμεθα, διότι αι χυδαίαι συκοφαντίαι ενός αλλοεθνούς εγκληματίου εγένοντο, έστω και προσκαίρως, επίκεντρον της δημοσίας ζωής μας. (...) Η κυβέρνησις ενημέρωσεν ευθύς εξ αρχής την κοινήν γνώμην επί της αθλίας αυτής υποθέσεως. Και διά της προσφυγής των θιγομένων ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης και της ψηφίσεως ειδικού νόμου επιτρέποντος εις τον εν λόγω εγκληματίαν πολέμου να προσέλθη εις την Ελλάδα και να επιβεβαιώση τας κακοηθείας του, εδημιούργησεν όλας τας προϋποθέσεις διά την πλήρη διαφώτισιν της κοινής γνώμης. (...) Η κυβέρνησις θεωρεί εν πάση περιπτώσει απαράδεκτον ένας εγκληματίας πολέμου, συνεπικουρούμενος από τους μηχανορράφους και το κουτσομπολιό των Αθηνών, να δημιουργή πράγματα εις την χώραν. Το όλον ζήτημα και η γαλήνη τού τόπου αυτού θα κριθούν από την ελληνικήν δικαιοσύνην, την ελληνικήν βουλήν και, πέραν αυτών, από τον κυρίαρχον ελληνικόν λαόν."

Ο ντόρος κρατάει πολλές μέρες. Οι εφημερίδες στέλνουν ανταποκριτές στην Γερμανία, προκειμένου να εξασφαλίσουν νέες δηλώσεις από τον Μέρτεν. Τα δημοσιεύματα δίνουν και παίρνουν, με τον κάθε πικραμένο να τοποθετείται επί παντός. Ως και η διοίκηση του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης έβγαλε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ο Μέρτεν δεν αναφερόταν στον Δημήτριο αλλά στον -απλώς συνώνυμό του- Νικόλαο Μακρή, επίσης δικηγόρο Θεσσαλονίκης, ο οποίος ήταν συνεργάτης των γερμανών κατά την κατοχή, έφυγε μαζί τους με την απελευθέρωση και, τελικά, σκοτώθηκε κατά τον βομβαρδισμό τής Δρέσδης.

Στην βουλή, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος συνεχίζει τις γκάφες. Αφού αναμασά τα γνωστά από την δήλωση του πρέσβυ, την οποία είδαμε στο προηγούμενο σημείωμα (ότι, δηλαδή, ο Καραμανλής δεν είχε πάει στην Θεσσαλονίκη επί κατοχής, ότι γνώρισε τον Μακρή το 1956 κλπ), αποδεικνύοντας ότι εκείνη η δήλωση είχε γίνει καθ' υπαγόρευση, προσπαθεί να καθαρίσει και το όνομα του Θεμελή, ισχυριζόμενος ότι καλώς έκανε ο Θεμελής και ανέλαβε καθήκοντα νομάρχου επί κατοχής, διότι με την στάση του αυτή απέτρεψε περαιτέρω διείσδυση των βουλγάρων (!).

Ο πρόεδρος της ΕΔΑ Γιάννης Πασαλίδης θυμίζει τα περί αποφυλακίσεως του Μέρτεν: "Όταν συνεζητείτο το θέμα εις την βουλήν, ο κ. Μακρής, εμφανισθείς ως πρωταγωνιστής τής μάχης εναντίον εκείνων οι οποίοι ήσαν εναντίον τής απελευθερώσεως του Μέρτεν, έφθασε μέχρι του σημείου να είπη ότι η Αριστερά είναι προδόται και ότι προτιμά τους εγκληματίας πολέμου από τους κομμουνιστάς. Τώρα έρχεται αυτός τον οποίον προετίμησεν ο κ. υπουργός, ο Μέρτεν, ημπορώ να πω ο αχάριστος, και του δίνει την απάντησιν. Ας τον χαίρεται". Όσο για τον Θεμελή, ο Πασαλίδης παρατηρεί, απευθυνόμενος στον Καραμανλή: "Πώς ημπορέσατε σεις, ως πρόεδρος της κυβερνήσεως, να θέλετε και να τον διατηρείτε επί κεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, εφ' όσον δεν ήτο ένας απλούς υπάλληλος αλλά νομάρχης;". Και ο Πασαλίδης κατέληξε ζητώντας την παραίτηση όλης της κυβέρνησης και τον σχηματισμό νέας από όλες τις πτέρυγες της βουλής, για να ξεκαθαρίσει το θέμα Μέρτεν.

Ο αρχηγός των Φιλελευθέρων Σοφοκλής Βενιζέλος, μιλώντας "ανάποδα", καρφώνει εμμέσως πλην σαφώς την ΕΡΕ ως παρέχουσα πολιτικό καταφύγιο σε δωσίλογους: "Το κόμμα, του οποίου έχω την τιμήν να ηγούμαι, ουδεμίαν σχέσιν έχει με δωσιλόγους ή με συνεργάτας του κατακτητού". Επιμένει δε στην προσφυγή των θιγομένων στην γερμανική δικαιοσύνη: "Αυτή αύτη η κυβέρνησις, εισηγουμένη πέρυσι το νομοσχέδιον διά του οποίου απεφυλακίζετο ο Μέρτεν, διεκήρυττε διά στόματος του αντιπροέδρου της ότι ημπορούμεν να έχωμεν απόλυτον εμπιστοσύνην εις την γερμανικήν δικαιοσύνην".

Ο Μακρής αρνείται να παραιτηθεί και πασχίζει να στηρίξει την σύζυγό του, υποστηρίζοντας ότι η νεαρά Δοξούλα υποχρεώθηκε να δουλέψει για τους γερμανούς "διότι η οικογένειά της επένετο" και προκαλεί την οργή τού Τσιριμώκου: "Μέσα εις αυτόν τόπον, όπου χιλιάδες νεαρών ελληνίδων εφυλακίσθησαν, εξετελέσθησαν, ηγωνίσθησαν, επείνασαν, που επερίμεναν να δουν πότε ο άνθρωπός τους θα τους στείλη μίαν λίραν, που ημποδίσθη η ανάπτυξίς των από την αβιταμίνωσιν, δεν είναι δυνατόν από το βήμα τής βουλής αυτού του τόπου να λέγωμεν ότι δεν έχει σημασίαν εάν μία νεαρά ή εκατόν άλλαι νεαραί ειργάσθησαν υπό τον γερμανόν κατακτητήν".

Ο Γεώργιος Παπανδρέου επιμένει να προκαλεί την αντιπολίτευση. Όχι μόνο συμφωνεί με την μη προσφυγή των θιγομένων στην γερμανική δικαιοσύνη ("δεν επιτρέπεται δημόσιοι άνδρες να καταφεύγουν εις ξένα δικαστήρια") αλλ' επί πλέον επικροτεί την στάση τού Καραμανλή να μην υποβάλει μήνυση κατά του Μέρτεν, διότι "δεν δύναται ο πρωθυπουργός να συμφύρεται εις τα δικαστήρια με έναν εγκληματίαν πολέμου" (σ.σ.: ο Γεώργιος Παπανδρέου δεν ήταν τότε δυνατόν να φανταστεί ότι τριάντα χρόνια αργότερα ο γυιος του θα χρησιμοποιούσε το ίδιο επιχείρημα της "συμφύρσεως" για να μη παρουσιαστεί στο ειδικό δικαστήριο).

Από την πλευρά του, ο Σπύρος Μαρκεζίνης υποστήριξε ότι η κυβέρνηση δεν έπρεπε να καταφύγει καθόλου στα δικαστήρια (!) αλλά, αφού κατέφυγε, θα ήταν συνεπέστερο εκ μέρους της να παραιτηθεί για να αποφευχθούν κίνδυνοι για ανώμαλες λύσεις. Οργισμένος ο Καραμανλής απάντησε στον αρχηγό των Προοδευτικών ότι η κυβέρνηση θα παραμείνει στην θέση της "μέχρις ότου η ιδία κρίνη ότι πρέπει να τεθή υπό την κρίσιν τού λαού".

Οι συζητήσεις στην βουλή συνεχίστηκαν και κράτησαν μέχρι τις 15 Οκτωβρίου, μέσα σε ένα κλίμα έντονων αντεγκλήσεων. Ο Μακρής και ο Θεμελής υπέβαλαν μηνύσεις στα ελληνικά δικαστήρια (όχι όμως και στα γερμανικά), τα οποία στις 10 Νοεμβρίου 1961 καταδίκασαν ερήμην τον Μέρτεν για συκοφαντία, επιβάλλοντάς του τετραετή φυλάκιση και αποζημίωση εβδομήντα χιλιάδων δραχμών. Φυσικά, ο Μέρτεν ούτε φυλακή πήγε ούτε δεκάρα πλήρωσε.
 
Η κυβερνητική φροντίδα για τον Μέρτεν μέσα από ένα εξαιρετικά εύγλωττο σκίτσο τού Μποστ.(*)
Όσα έχουμε πει μέχρι σήμερα, ίσως είναι ήδη γνωστά σε αρκετούς. Ίσως, μάλιστα, να άρχισαν να γίνονται βαρετά. Μη ξεχνάτε, όμως, ότι πάντα φροντίζω να φυλάω τα καλύτερα για το τέλος. Αν τα ονόματα Γκέρτσος και Κονιόρδος δεν σας λένε τίποτε, κάνετε λίγη υπομονή ως αύριο και, με την βοήθεια της CIA, θα γελάσουμε πολύ.

---------------------------------
(*) Στο σκίτσο εικονίζεται ο Μέρτεν-μωρό στην κούνια με τον Καραμανλή-μαμά να τον νανουρίζει ενώ ο Θεμελής-μπαμπάς φέρνει μια κουβέρτα και ο Κανελλόπουλος-νταντά ένα μπιμπερόν. Δεξιά, ο μποστικός Πειναλέων σχολιάζει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: