Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

14 Οκτωβρίου 2014

...ή, μήπως, λιώνει; (μια ένσταση)

[Όπως φαίνεται από τα μηνύματα που έφτασαν στην θυρίδα του ηλεκτρονικού μου ταχυδρομείου, το χτεσινό κείμενο είχε περισσότερο ενδιαφέρον απ' όσο νόμιζα. Απ' αυτά τα μηνύματα, ξεχωρίζω και δημοσιεύω το παρακάτω, δίχως κανένα σχολιασμό από μέρους μου (εκτός από τις υπογραμμίσεις).]


Δε θα αμφισβητήσω ότι το θέμα της κλιματικής αλλαγής είναι φορτισμένο πολιτικά σε πολύ μεγάλο βαθμό, λόγω των τεράστιων οικονομικών συμφερόντων που διακυβεύονται. Δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά άλλωστε: οι καπιταλιστές είναι ικανοί να βγάλουν κέρδος ακόμα και από πυρηνική καταστροφή! Προφανώς, λοιπόν, χρειάζεται πάρα πολλή προσοχή για να καταλάβει κανείς το τι συμβαίνει, εννοείται δε ότι οποιεσδήποτε απόψεις εκφράζονται με απόλυτο τρόπο και από τις δύο πλευρές, πρέπει να θεωρούνται ύποπτες.

Εν τέλει, κάποια δεδομένα πρέπει να τα λάβουμε ως πραγματικά. Παράδειγμα, η μείωση της έκτασης του Αρκτικού πάγου από τα τέλη του '70 μέχρι σήμερα. Δε χρειάζεται να γεμίσω τον τόπο links. Ένα ψάξιμο στο google βγάζει τις καμπύλες που δείχνουν την ελάχιστη ετήσια έκταση του πάγου για κάθε χρονιά εδώ και τρεις δεκαετίες. Θα δεις ότι η καμπύλη έχει αρκετά σκαμπανεβάσματα, αλλά η γενική τάση είναι ξεκάθαρη και η πτώση πολύ γρήγορη. Το ότι μια χρονιά ο πάγος ανέβηκε σε σχέση με την προηγούμενη, δε δείχνει τίποτα. Επίσης, το ότι εφέτος ο πάγος άργησε να λιώσει το καλοκαίρι, λόγω των ατμοσφαιρικών συνθηκών που επικρατούσαν τον Ιούνιο, πάλι δε λέει κάτι. Τελικά, η ελάχιστη έκταση στην οποία έφτασε τον Σεπτέμβρη (οπότε αρχίζει να επεκτείνεται ξανά) ήταν η 6η χαμηλότερη από το 1978.

Ο Ανταρκτικός θαλάσσιος πάγος από την άλλη όντως επεκτείνεται αλλά τα δεδομένα των τελευταίων ετών δείχνουν πολύ γρήγορο λιώσιμο του παγοκαλύμματος στη Δυτική Ανταρκτική και στην Ανταρκτική Χερσόνησο, τη στιγμή βέβαια που στην ανατολική Ανταρκτική το παγοκάλυμμα μεγαλώνει αλλά σε βαθμό μικρότερο από τη μείωση που συμβαίνει στην άλλη πλευρά. Κάποιες από αυτές τις αλλαγές έχουν προβλεφθεί από τα μοντέλα πάγου και κάποιες όχι. Αυτό δείχνει ότι έχουμε δρόμο ακόμα. Επίσης, η μέτρηση του πάχους του ηπειρωτικού παγοκαλύμματος είναι πολύ πιο δύσκολη από τη μέτρηση της έκτασης του θαλάσσιου πάγου και γι' αυτό δεν υπάρχουν δορυφορικά δεδομένα που να εκτείνονται αρκετά στο παρελθόν, ώστε να δούμε την μακροχρόνια τάση. Πάντως για την ώρα η ισορροπία είναι αρνητική: χάνεται περισσότερος πάγος από όσος δημιουργείται.

Αυτό που μπορεί κανείς αρχικά να συμπεράνει από αυτά -και πολλά ακόμα- δεδομένα, είναι ότι το κλίμα είναι ένα πάρα πολύ πολύπλοκο σύστημα, το οποίο δεν καταλαβαίνουμε πλήρως ακόμα πώς λειτουργεί. Προφανώς, η Γη δεν είναι μια ομοιόμορφη σφαίρα, γι' αυτό άλλωστε το βόρειο ημισφαίριο, στο οποίο βρίσκονται οι μεγαλύτεροι όγκοι ξηράς (με μικρή σχετικά θερμοχωρητικότητα) θερμαίνεται, ενώ το νότιο, το οποίο καλύπτεται περισσότερο από τους ωκεανούς (που έχουν τεράστια θερμοχωρητικότητα σε σχέση με την ξηρά) ψύχεται σε μικρότερο βαθμό. Η αλληλεπίδραση ξηράς, ωκεανών και ατμόσφαιρας δημιουργεί ένα πολύπλκο πλέγμα αλληλεπιδράσεων, οι οποίες εξελίσσονται σε χρονικές κλίμακες από μήνες μέχρι αιώνες. Παρ' όλα αυτά, οι ίδιοι οι επιστήμονες πολλές φορές νομίζουν ότι γνωρίζουν πολύ περισσότερα από όσα πραγματικά γνωρίζουν (*).

Από την άλλη, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες στην κατανόηση των κλιματικών φαινομένων, οποιαδήποτε πρόταση του στυλ «η έκταση του πάγου αυξήθηκε, άρα κλιματική αλλαγή δεν υπάρχει» είναι εξ ίσου ύποπτη με την προπαγάνδα του Al Gore. Η επιστράτευση της «κοινής λογικής» (που εν τέλει δεν είναι λογική) για να δοθούν ερμηνείες σε φαινόμενα που καλά-καλά δεν γνωρίζουμε, όχι μόνο δε βοηθάει αλλά δημιουργεί τεράστια σύγχιση. Η αύξηση της έκτασης του Αρκτικού πάγου για 1-2 χρονιές, δεν «συνεπάγεται» ότι ο πάγος δε λιώνει μακροπρόθεσμα και «άρα» η κλιματική αλλαγή είναι μύθος (τα εισαγωγικά αντιστοιχούν σε λογικά άλματα). Υπάρχουν αρκετά ακόμα τέτοια «αντιδιαισθητικά» φαινόμενα, που δεν μπορούν να εξηγηθούν παρά μόνο χρησιμοποιώντας κλιματικά μοντέλα και προσπαθώντας να καταλάβουμε πώς αυτά δουλεύουν (είναι πολύ συνηθισμένο να μην καταλαβαίνουμε τι ακριβώς μπορεί να κάνει ένα μαθηματικά μοντέλο, ειδικά αν είναι υπερβολικά περίπλοκο).


Για να μην επεκταθώ παραπάνω, η βάση της σκέψης μου είναι η εξής: με όλες τις επιφυλάξεις για τις επιστημονικές ανακοινώσεις (σωστά αναφέρεται η υπόθεση με τα πειραγμένα δεδομένα, και σίγουρα υπάρχουν κι άλλες) και για τις αγαθές προθέσεις πολιτικών και επιχειρηματιών (που ξαφνικά «αγάπησαν» τον πλανήτη και την ανθρωπότητα που αιώνες τώρα της αλλάζουν τον αδόξαστο), πιστεύω ότι δε ζούμε στο «Μάτριξ». Με άλλα λόγια, υπάρχει ένας συσσωρευμένος όγκος δεδομένων που δείχνουν ότι το κλίμα του πλανήτη αλλάζει, και μάλιστα με ρυθμό πολύ μεγαλύτερο από οποιεσδήποτε φυσιολογικές μεταβολές έχουν υπάρξει στο παρελθόν. Πιθανόν η τρέχουσα μεταβολή να είναι και αυτή εξ ίσου φυσιολογική, πιθανόν και να μην είναι. Η αβεβαιότητα αυτή μπορεί να μειωθεί μόνο με την εξέλιξη της κλιματικής επιστήμης, που σημαίνει βελτίωση των τεχνικών μέτρησης και επεξεργασίας δεδομένων και, ταυτόχρονα, βελτίωση των κλιματικών μοντέλων.

Το να προσπαθούμε να συμπεράνουμε αν ο πλανήτης θερμαίνεται ή ψύχεται (όπως γράφεις στην προτελευταία παράγραφο) βλέποντας τις πολιτικές της Ε.Ε., δε θα μας πάει πολύ μακριά. Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι οι πολιτικοί (και από τις δύο πλευρές της διαμάχης) απαιτούν απαντήσεις και προγνώσεις τώρα. Φοβάμαι ότι κάτι τέτοιο είναι δυστυχώς αδύνατο: δε θα μάθουμε αύριο αν ο πλανήτης θα βράσει ή θα παγώσει. Από την άλλη, δε χρειάζεται να έχουμε αυτή τη γνώση για να καταλάβουμε ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη έχει χτυπήσει τα περιβαλλοντικά όρια του πλανήτη (αν όχι στο μέτωπο της κλιματικής αλλαγής, σε πολλά άλλα μέτωπα) γιατί το βλέπουμε καθημερινά, όπως επίσης ότι καμία «πράσινη ανάπτυξη» δεν πρόκειται να αναστρέψει αυτή την κατάσταση.


(*) Ως μέλος της επιστημονικής κοινότητας, έχω να σου συστήσω να μην υποτιμάς καθόλου την ματαιοδοξία των επιστημόνων. Εκτός από αυτούς που πληρώνονται και από τις δύο πλευρές της διαμάχης, είμαι σίγουρος ότι ακόμα περισσότεροι δείχνουν υπερβολική σιγουριά στα μοντέλα τους, προσπαθώντας να τα "πουλήσουν" στα μεγάλα επιστημονικά περιοδικά.


-----------------------

Σημείωση ιστολογίου: Ο συντάκτης του παραπάνω κειμένου έθεσε τα στοιχεία του υπ' όψη μου αλλά δεν τα κοινοποιώ επειδή δεν γνωρίζω κατά πόσο θα ήθελε να τα δει δημοσιευμένα. Αν θέλει ο ίδιος, μπορεί να τα γνωστοποιήσει με ένα σχόλιο.

5 σχόλια:

ΛΑΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ είπε...

οι υπεροχοι μαρξιστες επιστημονες που ευτυχως η νηφαλια σκεψη τους και ο ΛΟΓΟΣ τους υπαρχει ακομα ...ο ορθολογισμος θα οδηγησει τελικα τον ανθρωπο στο μελλον

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Εξαιρετικό.
Αν και δεν έχω ασχοληθεί ιδιαίτερα με την Οικολογία, διαβάζοντας το χτεσινό σου, αυθόρμητα, μου κατέβηκε η εξής σκέψη:
Περί επιστημονικής αλήθειας, έτσι κι αλλιώς, ...κολοκυθόπητα! Στον Καπιταλισμό η λεγόμενη "Επιστήμη", δεν είναι παρά μία ακόμη ΜΟΡΦΗ της κίνησης του Κεφαλαίου, έκφραση των αντιθέσεων των κεφαλαιοκρατών. [Τι είναι η "Επιστήμη"; Μια "τσούλα των δήμιων..." - λυμένο!].
Ξεκινώντας από αυτό,σκέφτομαι, ποιό από τα δύο λόμπυ είναι πιο ισχυρό; Των ορυκτών καυσίμων - ενεργειακής κραιπάλης, από την μιά, η των εναλλακτικών πηγών - τεχνολογίας εξοικονόμησης, από την άλλη;
Οι πετρελαιάδες-εφοπλιστάδες-αυτοκινητοβιομήχανοι η οι εναλλακτικάριοι;
Χωρίς να παραγνωρίζω και τις συχνότατες αλληλοδιεισδύσεις εκατέρωθεν.
Προφανώς το λόμπι "δε λειώνουν οι πάγοι" έχει περισσότερα μέσα, άρα και "επιχειρήματα": Αρα αυτό κατέχει και την "επιστημονική" δικαίωση, και ο νών νοείτω.
Δε μπα να θυμώμαστε όλοι ότι οι χειμώνες παληά είχαν περισσότερα μπιλοζήρια, (=below zero, στα ελληνομπρούκλικα), τα καλοκαίρια με λιγώτερα σαραντάρια; Η ανασφαλής και ευκαιριακή εμπειρική μας διαπίστωση καταρρίπτεται "επιστημονικότατα" (σκάσε μικρέ, δεν ξέρεις εσύ).
Αφεριμ, κεφαλαιοκράτες!
Εσείς, ότι πείτε!

Emmanuel Goldstein είπε...

παρα παρα παρα πολυ σωστά.
Συμφωνώ σε όλα.
Τα "μοντέλα" που χρησιμοποιούνται για την προσωμοίωση (άρα και πρόβλεψη) των συθηκών απέχουν πολύ
- απο το να έχουν ένα ικανοποιητικό μοντέλο με πλήρη κάλυψη όλων των παραμέτρων
- από το να έχουμε μια πλήρη συλλογή ικανοποιητικών real time δεδομένων που θα ενσωματώνονται στο σύστημα και θα το ανατροφοδοτούν (πιθανά...)
- την αναγκαστική λήψη ως ενιαίου μοντέλου ολόκληρης της υφηλίου
- την απαραίτητη υπολογιστική ισχύ για να κάνουμε τους υπολογισμούς
- κ.α.
Δεν είμαι μετεωρολόγος, αλλά το είπα έτσι όπως το αντιλαμβάνομαι ως ηλεκτρολόγος μηχανικός.
Και πολύ σωστά δεν είναι ανάγκη να ανατρέξει κανείς σε μοντέλα για να καταλάβει οι ρύποι που παράγονται πλέον από τον σύγχρονο κόσμο είναι συγκρίσιμοι πλανητικού μεγέθους, άρα αναγκαστικά σημαντικοί.
Οσο για την "πράσινη" ανάπτυξη και τα άλλα πράσινα, δυστυχώς θα πρέπει να ειμαι μαζί τους. Ανάμεσα στα δύο καθάρματα θα πρέπει να είμαι με αυτό που στο τέλος μπορεί να έχει μια ελπίδα...

spiral architect είπε...

Τουλάχιστον η άποψη που παρατέθηκε σήμερα, απέχει πολύ από την κρατούσα, ότι δηλαδή το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι (μόνο) ανθρωπογενές. Ομολογεί (και καλά κάνει) ότι το πράμα θέλει ψάξιμο, βελτίωση μετρήσεων και μοντέλων, εκκαθάριση ή αναγωγή αιχμιακών μετρήσεων ή και -θα'λεγα εγώ, αν και δεν είμαι μετεωρολόγος- προσμέτρηση της συμπεριφοράς του ήλιου στην μεταβολή της ατμόσφαιρας της γης. Όσο για τα περί των εκατέρωθεν συμφερόντων, μόνον οι καλές προθέσεις κάποιων δεν (μας) σώζουν.

Για τις διάφορες "πρασινιές" έχω τοποθετηθεί κατά καιρούς και στο μπλογκ του Λιγνίτη, αλλά και στου Αρχαιοπτέρυγα, γιατί από την άλλη χρειαζόμαστε ενέργεια, (κάθε μορφής) νερό και τροφή για να επιβιώσουμε. Χωρίς αδειάλειπτη ΗΕ, τώρα πια, ο πλανήτης σβήνει.

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρω αν είμαι εντελώς μές στο θέμα, νομίζω ότι είμαι, και ένα ερώτημα είναι το εξής:
Ποια είναι η διαφοροποίηση τα τελυταία λχ 50 χρόνια στην έκταση δασοκάλυψης της γης;
Πόσο μπορεί να έχει ρίξει τη θερμοκρασία η τυχόν μείωση της δασοκάλυψης, πόσο μπορεί να έχει μειώσει το οξυγόνο και να έχει αυξήσει το διοξείδιο του άνθρακα.
Το ερώτημα μπαίνει γιατί το θέμα δεν θίγεται γενικά.
Το ζήτημα των εκπεμπόμενων ρύπων έχει μεταβληθεί σε εμπόριο, ενώ το ζήτημα των δασών δεν προσφέρεται για κάτι τέτοιο. Αντίθετα, πρέπει να είναι μεγάλα τα συμφέροντα που συμβάλλουν στην αποσιώπησή του, τη στιγμή που μοναδικό κριτήριο θα έπρεπε να είναι η αναλογία δασικών και καλλιεργήσιμων εκτάσεων για τη διατροφή (κλπ ανάγκες) των λαών αλλά κι αυτό υπό όρους κοινωνικής και όχι καπιταλιστικής ιδιοκτησίας.

Έχει άραγε αντικειμενική βάση το ερώτημα η μήπως είναι προσωπική εμμονή;

φριτζάζ